Visita a Jerusalén (2). Rezos y cánticos de los peregrinos en las estaciones del barrio armenio y el monte Sión

Ruiz Jiménez, Juan
Real Academia de Bellas Artes de Granada
0000-0001-8347-0988

Resumen

Visita a Jerusalén (2). Rezos y cánticos de los peregrinos en las estaciones del barrio armenio y el monte Sión

Palabras clave

viaje , Miquel Matas. La devota peregrinació de la Terra Sancta , Antonio de Castillo. El devoto peregrino, viaje de Tierra Santa , Itinerario del viaje a Jerusalén de Francisco Guerrero , Tradent enim vos in consiliis (antífona) , Praesta quesumos omnipotens Deus (oratio) , Ego semper docui in Synagoga (antífona) , Domine Iesu Christe mansuetudinis speculum et pietatis forma (oratio) , Hic expuerunt in faciem Iesu (antífona) , Creator universorum Deus et rector mundi (oratio) , Vos vocatis me magister (antífona) , O Rex regum omnipotens et infinitae bonitatis Domine Iesu Christe (oratio) , Statuerumt autem duos Joseph qui vocabatur Barsabas et Matthiam (antífona) , Deus qui B. Matthiam Apostolorum tuorum collegio sociasti (oratio) , Hic obiit beata et gloriosa Virgo Maria (antífona) , O Domine Iesu Christe cuius maiestas infinita est (oratio) , Hic est discipulos ille, quem diligebat Iesus (antífona) , Exaudi benignissime Iesu preces nostras (oratio) , Felix namque es sacra Virgo Maria (antífona) , Famulorum tuorum quaesumus Domine dilictis ignosce (oratio) , Sub tuum praesidium (antífona) , Interveniat pro nobis Domine Iesu Christe (oratio) , Haec dixit Dominus, decima die mensis (antífona) , Deus universae carnis creator (oratio) , Euntes in mundum universum (antífona) , Aeterna lucis splendor et sapientia patris Domine Iesu Christe (oratio) , Hic impetum Judaei in Domine nostri Iesu Christi (antífona) , Omnipotens sempiterne Deus qui coelorum reginae corpus gloriosum (oratio) , Tunc coepit detestari et iurare (antífona) , Da nobis quaesumus Domine fidei (oratio) , Postquam impleti suny dies purgationis Mariae (antífona) , Omnipotens sempiterne Deus, clementiam tuam supplices exoramu (oratio) , Miquel Matas (sacerdote) , frailes franciscanos


El 20 de agosto de 1602, Miquel Matas recorrió las estaciones del barrio armenio y el monte Sión. En el apéndice de su libro La devota peregrinació de la Terra Sancta y ciutat de Hierusalem (1604), nos da cuenta de los cánticos y rezos que se hacían en ellas:

* En la actual catedral de Santiago, dedicada a los santos cristianos Santiago el Mayor y Santiago el Menor, principal iglesia del patriarcado armenio de Jerusalén o de Santiago:

- Ant. Tradent enim vos in consiliis. V./ Constitues eos principes super omnem terram. R./ Memores erunt nominis tui Domine.

- Oratio: Praesta quesumos omnipotens Deus, ut intercedentibus sanctis tuis Iacobo Apostolo tuo…

* En la casa de Anás, actualmente iglesia de los Santos Arcángeles (armenia):

- Ant. Ego semper docui in Synagoga. V./ Si male locutus sum testimonium perhibe de malo. R./ Si autem bene cur me caedis?.

- Orario: Domine Iesu Christe mansuetudinis speculum et pietatis forma…

* En la casa de Caifás, monasterio armenio de San Salvador (“en la carcer de Christo”):

- Ant. Hic expuerunt in faciem Iesu et colaphis eum caeciderunt alii autem palmam in faciem eius dederunt. V./ Prophetisa , Christe. R./ Quis est, qui te percussit.

- Oratio: Creator universorum Deus et rector mundi…

* Miguel Matas divide los rezos relacionados con los espacios del Cenáculo, al que los cristianos no tenían acceso y que por lo tanto se rezaban fuera, en distintos eventos bíblicos:

Donde Jesucristo lavó los pies a sus discípulos:

- Ant. Vos vocatis me magister. V./ Exemplum enim dedi vobis. R./ Ut et vos ita faciatis.

- Oratio: O Rex regum omnipotens et infinitae bonitatis Domine Iesu Christe...

Donde cayó la suerte a San Matías. Se refiere a la decisión que se tomó sobre elegir a Matías para reemplazar a Judas Iscariote después de su muerte (Hechos 1: 21-26).

- Ant. Statuerumt autem duos Joseph qui vocabatur Barsabas et Matthiam. V./ Et dederunt fortem eis. R./ Et cecidit hic sors super Matthiam.

- Oratio: Deus qui B. Matthiam Apostolorum tuorum collegio sociasti…

Donde murió nuestra Señora.

- Ant. Hic obiit beata et gloriosa Virgo Maria rogo gaudete quia super choros Angelorum. V./ Implora pro nobis gratiam sancta Dei genitrix. R./ Ut filii tuo vestigia devote visitemus.

- Oratio: O Domine Iesu Christe cuius maiestas infinita est…

La capilla donde San Juan decía misa a la Virgen María

- Ant. Hic est discipulos ille, quem diligebat Iesus, cui in cruce pendens nostrae salutis auctor Matrem suam Virginem, virgini commendavit. V./ Ait Iesus dicipulo moriens. R./ Ecce mater tua.

- Oratio: Exaudi benignissime Iesu preces nostras…

Donde estaba el oratorio de la Virgen María.

- Ant. Felix namque es sacra Virgo Maria. V./ Ora pronobis sancta Dei genitrix. R./ Ut digni efficiamur promissionibus Christi.

- Oratio: Famulorum tuorum quaesumus Domine dilictis ignosce…

- Ant. Sub tuum praesidium. V./ Ora pronobis sancta Dei genitrix. R./ Ut digni efficiamur promissionibus Christi.

- Oratio: Interveniat pro nobis Domine Iesu Christe

Donde fue asado el Cordero Pascual.

- Ant. Haec dixit Dominus, decima die mensis huius tollat unisque agnum per familias. V./ Ecce Agnus Dei. R./ Ecce qui tollis peccata mundi.

- Oratio: Deus universae carnis creator...

Donde se dividieron los apóstoles para ir a predicar.

- Ant. Euntes in mundum universum, praedicate Evangelium omni creaturae. V./ In omnem terram. R./ Et in finies orbis.

- Oratio: Aeterna lucis splendor et sapientia patris Domine Iesu Christe…

* Donde quisieron los judíos quitar a los apóstoles el cuerpo de la Virgen María.

- Ant. Hic impetum Judaei in Domine nostri Iesu Christi matrem fecerunt. V./ Dominus adiutor noster. R./ Et salus nostra in tempore tribulationis.

- Oratio: Omnipotens sempiterne Deus qui coelorum reginae corpus gloriosum…

* Donde lloró San Pedro apóstol.

- Ant. Tunc coepit detestari et iurare quia non novisset hominem et continuo gallus cantavit. V./ Et egressus foras venit in hunc locum. R./ In quo flevit amare.

- Oratio: Da nobis quaesumus Domine fidei, spei et charitatis augmentum…

* En el templo de la Presentación.

- Ant. Postquam impleti suny dies purgationis Mariae secundum legem Moysi. V./ Obtulerant pro eo Domino. R./ Par turturum aut duos pullos columbarum.

- Oratio: Omnipotens sempiterne Deus, clementiam tuam supplices exoramus...

Algunos de estos textos ya fueron recogidos por Jean de Tournai en sus escritos sobre las peregrinaciones que hizo a Santiago de Compostela, Roma y Jerusalén entre 1488 y 1489. La pervivencia de estos textos se pone de manifiesto en otros libros, entre los que cabe destacar por su influencia y el elevado número de ediciones El devoto peregrino, viaje de Tierra Santa, escrito por el franciscano Antonio del Castillo, el cual residió en Jerusalén durante varios años. La primera edición fue impresa en Madrid, en 1654, y en ella se da cuenta de las diferentes manifestaciones devocionales y litúrgicas que los católicos oficiaban en los santos lugares y en las que los peregrinos, con frecuencia, estaban presentes.

Véase también: https://www.historicalsoundscapes.com/evento/1634/jerusalen.

Recursos

La devota peregrinación de la Tierra Sancta. Miquel Matas (1604), fols. 105rv

Enlace externo

El devoto peregrino, viaje de Tierra Santa. Antonio del Castillo (1654), 413-414

Tradent enim vos in conciliis (antífona)

Vos vocatis me magister (antífona)

Términos de búsqueda
Localización/es:
Fecha: 20-8-1602 / 20-8-1602
Periodicidad: Sin periodicidad
Tipo de evento:
Agente/s: