Visita a Jerusalén (4). Rezos y cánticos de los peregrinos en las estaciones del valle de Josafat

Ruiz Jiménez, Juan
Real Academia de Bellas Artes de Granada
0000-0001-8347-0988

Resumen

Visita a Jerusalén (4). Rezos y cánticos de los peregrinos en las estaciones del valle de Josafat.

Palabras clave

viaje , Ave Maris Stella (himno) , O gloriosa domina assumpta super sidera (antífona) , Famulis tuis quaesumus Domine (oratio) , Sancte Joseph saffragia nos (antífona) , Da quaesumus Domine beati Joseph sponsi genitrici Dei Mariae (oratio) , Similavit te Deus Joachim viro sapienti (antífona) , Deus, qui nos beati Joachim patris genitris Dei (oratio) , Hac est radix et stirps Jesse (antífona) , Deus qui beatam Annam matrem tuae genitricis fieri volvisti (oratio) , Dominus Jesus Christus mundi redemptor (antífona) , Domine Jesu Christe dulcisime qui antequam patereris Hierosoliman (oratio) , Assumpto autem Jesus Petro et duobus filiis Zedebei (antífona) , Dulcissime domine Jesu Christe qui quantum humanam possit fragilitas praenosceris (oratio) , Dederat autem eis traditor signum dicens (antífona) , Domine Jesus Christe humani generis benigne redemptor (oratio) , Respice quaesumus Domine super hanc familiam tuam (oratio) , Principes sacerdotum, acceptis argenteis dixerunt (antífona) , Onmipotens clementissime Deus qui in mundo primorum parentum lapsu (oratio) , Tristes erant apostoli (himno) , Omnes vos scandalum patiemini in me in nocte ista (antífona) , Benigne ac semper dulcissime Jesu Christe derelinquentium spes (oratio) , Ave regina caelorum (antífona) , Deus qui virginalem aulam beatae Mariae virginis in qua habitares eligere dignatus es (orario) , Expuit Jesus in terram et fecit lutum ex sputo et linivit super oculos (antífona) , Deus cui nihil impossibile sed solo verbo restauras universa (oratio) , Miquel Matas. La devota peregrinació de la Terra Sancta , Jean Zuallart. Il devotissimo viaggio di Gerusalemne , Itinerario del viaje a Jerusalén de Francisco Guerrero , cartografiando Francisco Guerrero , Miquel Matas (sacerdote) , frailes franciscanos , Orden de los franciscanos descalzos , Jean Zuallart (alcalde, peregrino)


El 22 de agosto de 1602, Miquel Matas volvió a recorrer la Vía Dolorosa para salir por la puerta de San Esteban o de los Leones que le conduciría al valle de Josafat. En el apéndice de su libro El devoto peregrino, viage de Tierra Santa deja constancia de los rezos y cánticos que los peregrinos hacían en las estaciones que allí visitaban. En este artículo, las he cotejado con las del apéndice “Cominciano le orationi che si dicono ne’luoghi santi di Gierusalemme, con altre convenevoli a dire, per i pellegrini” (Libro sesto, p. 362) de Il devotissimo viaggio di Gerusalemne de Jean Zuallart, publicado en Roma en 1587. Zuallart había realizado este viaje de peregrinación en 1586, dos años antes que Francisco Guerrero. La consistencia que presentan los textos en ambas fuentes, salvo pequeños detalles que pueden deberse a las distintas transmisiones textuales, pone de manifiesto que se trataba de un corpus perfectamente codificado y que se remontaba al menos a la centuria anterior, ya que los encontramos igualmente recogidos por Jean de Tournai en sus escritos sobre las peregrinaciones que hizo a Santiago de Compostela, Roma y Jerusalén entre 1488 y 1489, así como en otros antifonarios franciscanos de Tierra Santa. Disponemos estas estaciones en el orden en el que las recorrió Guerrero en 1588:

Véase: https://www.historicalsoundscapes.com/evento/1649/jerusalen.

* En el sepulcro de la Virgen María:

- Himno: Ave maris stella.

- Ant. O gloriosa domina assumpta super sidera. V./ Exaltata est sancta Dei genitrix. R./ Super choros angelorum ad coelestia regna.

-Oratio: Famulis tuis quaesumus Domine coelestis gratiae munus impartire.

* En el sepulcro de San José:

- Ant. Sancte Joseph saffragia nos tueantur jugiter et ad regna coelestia nos perducant feliciter. V./ Ora pro nobis beate Joseph. R./ Ut digni efficiamur promissionibus Christi.

- Oratio: Da quaesumus Domine beati Joseph sponsi genitrici Dei Mariae solemnitatibus gloriari.

* En el sepulcro de San Joaquín:

-Ant. Similavit te Deus Joachim viro sapienti qui aedificavit domum suam supra petram. V./ Ora pro nobis beate Joachim. R./ Ut digni efficiamur promissionibus Christi.

- Oratio: Deus, qui nos beati Joachim patris genitris Dei commemoratione laetificas.

* En el sepulcro de Santa Ana:

- Ant. Hac est radix et stirps Jesse, ex qua virgo sumpsit esse, que divinum profert florem et fert fructum contra mortem. V/. Ora pro nobis beatae Anna. R./ Ut digni efficiamur promissionibus Christi.

- Oratio: Deus qui beatam Annam matrem tuae genitricis fieri volvisti.

* En el Huerto de los Olivos:

Donde Jesús oró:

- Ant. Dominus Jesus Christus mundi redemptor facta cum discipulis coena venit in hunc locum. V./ Factus est autem sudor eius. R./ Tanquam guttas sanguinis decurrentis in terra.

- Oratio: Domine Jesu Christe dulcisime qui antequam patereris Hierosoliman egressus an hunc orationis tuae locum.

En el lugar donde estaban los tres apóstoles:

Vigilate hic et orare. Ant. Assumpto autem Jesus Petro et duobus filiis Zedebei coepit contristari et maestus esse. V./ Et reversus ad discipulos suos ait Pedro. R./ Non potuisti una hora vigilare mecum.

- Oratio: Dulcissime domine Jesu Christe qui quantum humanam possit fragilitas praenosceris.

En el lugar en el que Jesucristo fue preso:

Ant. Dederat autem eis traditor signum dicens. V./ Dixit Jesus tradenti se. R./ Juda osculo filium hominis tradis.

- Oratio: Domine Jesus Christe humani generis benigne redemptor.

* En el lugar donde están los vestigios de los pies y manos de Jesús, debajo del puente del torrente Cedrón:

Oratio: Respice quaesumus Domine super hanc familiam tuam, pro qua Dominus noster Jesus Christus non dubitavit manibus nocentium tradi et crucis subire tormetum.

* En el campo santo de Aceldama:

- Ant. Principes sacerdotum, acceptis argenteis dixerunt. V./ Concilio autem inito emerunt ex illis hunc agrum. R./. In sepulturam peregrinorum.

- Oratio: Onmipotens clementissime Deus qui in mundo primorum parentum lapsu perditum redimere filium tuum unigenitum.

* En el lugar en el que los apóstoles estuvieron escondidos hasta la Resurrección:

- Himno: Tristes erant apostoli.

- Ant. Omnes vos scandalum patiemini in me in nocte ista. V./ Omnes amici mei derelinquerunt me. R./ Dominus autem assumpsit me.

- Oratio: Benigne ac semper dulcissime Jesu Christe derelinquentium spes, atque refugium qui apostolos tuos nimio Judeorum terrore perterritos in diversis locis in tuae passionis agone latitantes.

* En la fuente de la Virgen María:

- Ana. Ave regina caelorum, ave Domina Angelorum salve radix sancta ex qua mundo lux est orta. V./ Ora pro nobis sancta Dei genitrix. R./ Ut digni efficiamur promissionibus Christi.

- Oratio: Deus qui virginalem aulam beatae Mariae virginis in qua habitares eligere dignatus es.

* En la fuente o piscina de Siloé:

Ant. Expuit Jesus in terram et fecit lutum ex sputo et linivit super oculos ceci nati et dixit. Vade et lava ad Natatoria Siloe. V./ Abiit ergo ille. R./ Et lavit et vidit.

Oratio: Deus cui nihil impossibile sed solo verbo restauras universa, qui ceco nato eius oculos tuo iussu in his Siloe natatoriis extergenti, clarum tam spiritus quam corporis redidisti visum concede nobis quaesumus.

Recursos

Planta de la iglesia del Sepulcro de la Virgen María en Jerusalén

Enlace externo

La devota peregrinación de la Tierra Sancta. Miquel Matas (1604), fols. 114v-115r

Enlace externo

Il devotissimo viaggio di Gerusalemmne. Jean Zuallart (1587), p. 376

Enlace externo

Términos de búsqueda
Localización/es:
Fecha: 22-8-1602 / 22-8-1602
Periodicidad: Sin periodicidad
Tipo de evento:
Agente/s: